Tun hmâ aṭanga Sâp ṭawng kal phung kan lo entawn luat avanga Mizo ṭawnga thu mal tur ni miah lo, dik lo pŭi pŭia kan lo ziah zawm vak vak ṭhinte hi ziah zawm loha a dik zâwk dân grammar hmanga kan sawi fiah ṭhinnaah, "Amâ hming pawh hi ziak hrang vek law law sela," ti tea social media lama min lo tâwng fiam an awm ṭhin a. "A ni tak alawm maw," tiin tun hnai tê khân social media-a ka thu ziahah te chuan ziah zawm lohin, 'Thang Zikpuia' tiin ka'n tar lang chhin ta a. Zan hnih khat lek chhûngin hetianga ka hming ka ziah avanga deusawhna thu thawn hi za hnih chuang lai ka dawng hman reng mai a ni.
Tichuan, thu post ka siam zui thuai a, "'Thang Zikpuia' tia ziah hi grammar dan emaw, linguistic aṭangin emaw, ziah dân dik lo a nihna a awm em?" tiin zawhna ka zawt ta a. Chhânna za hnih vel bawk a rawn lût leh a; amaherawhchu, a tam zawk chuan zawhna chhâng lovin a ziah dân an rawn deusawh a ni ber a. Chhânna lâk tlâk deuh tlêm azawng chu a awm ve bawk nain, a pumpui thu-ah chuan ziah dan dik lo a nihna sawi thei an awm lo a. Ṭhenkhat chuan, "Mizote hming ziah dân a ni lo," tih hi ṭan fungah an rawn hmang a ni ber.
Monosyllbic leh polysyllabic chungchâng hi chu grammar bu lamah khân kan sawi fiah viau tawh nain, tlêm han sawi leh lawk ila: Mizo ṭawng hi monosyllbic a ni a, chumi awmzia chu, kan thu lam rik (syllable) khat hi (mahnia awmze nei lo chu awm ve bawk mah sela) mahnia thu mal awmze nei an ni nghal deuh vek a. Entir nân—'chanchinbu' tih hi thu mal pakhat a ni a, heta thu lam rik (syllable) khat zel hi a malin la hrang ta ila, 'chan' leh 'chin' leh 'bu' hian a malin mahni ṭheuh hian awmzia an nei vek mai a ni.
Sâp ṭawng (polysyllabic) kal phungah erawh chuan an compound word-a thu lam rik (syllable) khat hian (a mala mahnia awmze nei chu awm ve bawk mah sela) a malin mahniin awmzia an nei lo tlângpui hlawm a. Entir nân—'hospital' tih hi thu mal pakhat a ni a, heta thu lam rik (syllable) khatte hi a malin la hrang ta ila, 'hos' leh 'pi' leh 'tal'-te hi a malin thu mal awmze nei an ni ve tawh lêm lo a. Chuvangin, hêng syllable khat âia tamte hi ziah zawma thu mal pakhat an nih hian thu mal awmze nei an ni ve ta chauh ṭhin a ni. Hei vang hian Sâp ṭawng (polysyllabic)-ah hi chuan thu lam rik (syllable) khat âia tam ziah awma thu mal atâna chher hi a tam ta bik êm êm a ni.
Hetiang hi Mizo ṭawng (monosyllbic) leh Sâp ṭawng (polysyllabic) kal phung inan lohna langsar êm êm pakhat chu a ni ta a. Sâp ṭawngah chuan noun thu mal awmze nei ni tur chuan syllable khat âia tam kha ziah zawm a ngai ta ṭhin a; Mizo ṭawngah erawh chuan kan syllable pakhat hi mahnia thu mal awmze nei an nih nghal mai ṭhin avangin, Sâp ṭawng anga ziah zawm ve vak vak kher ngai lo hi a tam ta bik a ni. Hêngah hian hawrawp min siamsaktute ṭawng ziah dan kal phung kha kan mi hmasate khân mi an lo entawnpui nasat si avangin, Mizo ṭawng hi a ziah dân thu-ah amâ grammar kal phung ni miah lovin, Sâp ṭawng grammar kal phung milin kan lo kalpui thui êm êm tawh a. "Noun chu ziah zawm tur," tih ang chi te hi mi tam takin kan la chang vawn tlat mai ni te hian a lang ṭhin a ni.
Sâp ṭawng chu polysyllabic a nih avangin an hming (proper noun) pawh hi syllable khat âia tam ziah zawm a ni tlângpui a. Entir nân—'Kennedy' han tihah te hian syllable inkawp, 'ken' leh 'ne' leh 'dy'-te hi a malin la hrang ta ila, mahnia thu mal awmze nei an ni ve lêm lo a. Chuvangin, hming awmze nei ni tur chuan hêng syllable-te hi ziah zawmin, 'Kennedy' tia thu mala chher hi a ngai ta bik a ni. Hetih lai hian Mizo ṭawng (monosyllbic)-ah chuan kan hming (proper noun) hi 'Zoramliana' tih ni ta sela, heta syllable mal mal, 'zo' leh 'ram' leh 'lian'-te hian lâk hranin mahniin awmzia an nei vek bik a. Hei vang hian Mizo ṭawng kal phungah chuan kan hming hi 'Zo Ram Liana' tia ziah hi ziah dân tur kal phung dik chu niin a lang ta thung a ni.
Mizo ṭawng anpui (monosyllbic) ṭawng hmang vetute chuan an hminga syllable awmze nei chin hi chu an lo ziah zawm ve pût pût mang miah lo niin a lang a. Burma ram hruaitu nu pawh hi a hming hi han en ila, 'Yung San Suu Kyi' tih a ni a. Korean-ho hming te pawh hi han en ila, 'Song Hye Kyo' tih te, 'Shin Min Ah' tih te a ni nawk mai a. An hminga syllable khat, thu mal khat hi an lo ziak hrang fel thek vek mai ṭhin a ni àwm e.
Monosyllbic kal phung ṭawng hmangtute-ah chuan hetiang hi kan hming ziah dân tur kal phung dik zâwk chu nia a lan laiin, keini chuan compound noun kan neih dân kawngah pawha kan ṭawng anpui ni miah lo, Sâpho hming ziah dan kal phung kan lo entawn rirawk mai a. Sâpho hminga syllable khat, mahnia awmze nei miah lo pakhat âia tam ziah zawm a, 'Calvin' ti tea thu mal awmze nei an siam avangin, kan hminga syllable tin, mahnia awmze nei bikte kha ziah zawm vein, 'Lianhnuna' ti tein kan hming kan lo ziah zawm ve ta ringawt mai a. Hetianga Sâpho hming ziah dân entawna kan hming kan lo ziah zawm ve thlâk rikrawk lai hian, anni chuan an hming kha thu mal pakhat âia tam 'Michael Gerard Hagerty' te niin, 'first name, second name, third name...' te mi an neihsan leh daih si a. Hetianga 'first name, second name, last name...' te nei ṭha ve êm êm tur si, 'Ro Thang Liana' te ni ve tur kha, Sâpho-in an syllable awmze nei lo an ziah zawm kan lo entawn ve rikngawt avangin, hnam changkang zingah 'first name, second name...' nei ve lo hnam kan nih phah ta ringawt mai niin a lang.
Khawvela ṭawng hrang hrang hmangtute zingah hian, monosyllbic hmangtute reng reng hi chuan an hming hi Mizote angin an lo ziah zawm ve pût pût miah lo niin a lang a. Keini Mizote erawh hi chuan polysyllabic kal phung ṭawng hmangtu, Sâpho-in syllable awmze nei lo an ziah zawm lai tê chauh hi kan ṭawng ziah dân kal phung nen a inan lohzia hre si lovin kan lo entawn palh ta bîk a. Hei vang hian khawvel hnam nawlpuiina an hminga 'first name, second name, third name...' an neih ang pawh nei ve thei lovin, kan ṭawng kal phung pawh ni lo, hming ziah dân rual pawl pha ve lo hi kan lo chhawm hlen ta bîk ni berin a lang.
Khawvel hnam hrang hrangte hming ziah dân kal phung rawn hria a, monosyllbic kal phung mila mahni hming ziah nachang rawn hre tharte'n an hming, 'Lal Rin Liana' ti tea rawn ziak an han awm thar ve ṭan ta a. Hêng hi a pawng a taka lo nuihzat mai te kan awm dâwn zâwk zaw mah ni te hian a lang a. Kei teh lul pawhin social media-a ka'n ziah zawm loh chhin mai maiah pawh khân, chin tâwk awm lo khawpa min diriamtu an awm pang mai a nih kha. Min duhsaktu nia langte pawhin ngamtlâkin, "Hetia i hming hi i ziah chuan i thu leh hla ka chhiar tawh lo ang," te an rawn ti bawk a. Chuvangin, kei ve teh lul hming ziah dâna lo buai duhte kha an zahawm ka tih êm avangin, lung si lo chung pawhin ka hming ziah dân pangngai 'PC Thangzikpuia' tih hi, ṭhangthar ningkhawng hre chinte lo lan hmâ chu buan ang pawm zâi ka rêl ve leh rih mai nãng e.
Amaherawhchu, kan ṭawng kal phung mil ngei a, 'Thang Zikpuia' tih ang chi-a ziah nachang hria hi ṭhangthar zingah an la rawn pung telh telh dâwn tih erawh hi chu vawiinah hian ka sawi lâwk ngam a. Chutih hunah chuan kan ṭawng kal phung mil ni hlek lova, tuna kan hming kan hming kan lo ziah zawm pût pût ṭhin hi kan tu leh fate chuan mak an la rawn ti ve thung dâwn a ni.
